BEHDAD BABAEI & NAVID AFGHAH

Behdad Babaei (1973) en Navid Afghah (1970) zijn vertegenwoordigers van een hedendaagse interpretatie van de rijke traditie van de Iraanse klassieke muziek. Beide muzikanten komen uit een muzikale familie en genoten hun opleiding bij grote meesters uit de Iraanse muziek (Meshkatian, Pirniakan, Darvishi, Shajarian voor Behdad, en Farahmand, Roshan voor Navid). Ze werkten samen met bekende namen als Shajarian, Nazeri, Nourbakhsh, Eftekhari, Bastami en Azarsina. Naast hun nationale en internationale concertcarrière geven ze hun kennis door in hun lessen en masterclasses.

Het album Rahe Jonoun (Insanity Route) weerspiegelt een donkere periode van mentale onrust en spanning van enkele jaren geleden. De onbehaaglijke gevoelens vonden hun weg naar een beklijvende muzikale getuigenis, die dankzij grote geestelijke inspanningen toch een merkwaardig gevoel van evenwicht uitstraalt. Trage, ingetogen delen (avazi) wisselen snelle, onrustige delen (zarbi) af, en een grote spanningsboog ontvouwt zich van de eerste tot de laatste noot. Dit alles is geheel volgens de regels van de Iraanse klassieke muziekkunst, maar verloopt zo organisch en met zoveel persoonlijkheid, dat het voor niet-ingewijde oren als een grote vrije improvisatie overkomt.

De avazi delen zijn werkelijk improvisaties, gebaseerd op het Iraanse modale systeem (radif), maar zo gekneed en gevormd dat ze de mentale toestand van de speler helemaal uitdrukken. We kunnen de dwalende ziel helemaal volgen. De metrische delen zijn semi-gecomponeerd, maar bevatten toch nog heel wat improvisatorische elementen. Doorheen de virtuositeit in vaak snelle onregelmatige maatsoorten worden de emoties helemaal losgelaten om ze te proberen bezweren, de rusteloze ziel tot bedaren te brengen. Opnieuw een zoeken naar evenwicht in het onevenwicht, orde in de chaos.

De sociaal-politieke onrust in Iran zit doorheen het hele album verweven als rode draad en inspiratiebron. De maatschappelijke onderdrukking is een steeds terugkerend refrein in de muziek, waartussen telkens gerefereerd wordt aan vrijheidsbewegingen van het volk, en protesten van de studenten.

De stijl van Behdad Babaei en Navid Afghah is heel herkenbaar, en het geoefend oor zal heel wat gelijkenissen ontwaren tussen hun recente album en het vorige album Jouye Noghreye Mahtab (Silver Creek in the Moonlight). De techniek is even verbijsterend en het verhaal even meeslepend, maar de verschillende invulling en details getuigen van eindeloze creativiteit en emotionele diepgang.

Rahe Jonoun won in april 2023 een Zilveren Medaille op de prestigieuze Amerikaanse Global Music Awards.

(tekst: Liselotte Sels)